Σάντα Μαρία ιν Αρακοέλι
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 41°53′38″N 12°29′0″E / 41.89389°N 12.48333°E
| Σάντα Μαρία ιν Αρακοέλι | |
|---|---|
| basilica di Santa Maria in Aracoeli | |
_-_Facade.jpg) | |
 | |
 | |
| Είδος | ελάσσονα βασιλική και εκκλησία[1][2] |
| Αρχιτεκτονική | ρομανική αρχιτεκτονική και γοτθική αρχιτεκτονική |
| Διεύθυνση | 4 Piazza del Campidoglio, 00186 Roma, Italia και piazza Venezia - Roma[1] |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°53′38″N 12°29′0″E |
| Θρήσκευμα | Καθολικισμός[3] |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Επισκοπή της Ρώμης |
| Διοικητική υπαγωγή | Ρώμη[1] |
| Τοποθεσία | Campitelli |
| Χώρα | Ιταλία[2][1] |
| Έναρξη κατασκευής | 13ος αιώνας |
| Ολοκλήρωση | 12ος αιώνας |
| Γενικές διαστάσεις | 80 μέτρα × 45 μέτρα |
| Προστασία | ιταλικό πολιτισμικό αγαθό[1] |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η βασιλική της Σάντα Μαρία στον Ουράνιο Βωμό, ιταλ. basilica di Santa Maria in Ara Coeli, λατιν. basilica Sanctae Mariae de Ara Coeli, βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του Καπιτωλίνου λόγου. Είναι επίτιμος (titurar) βασιλική, δηλ. έχει καρδινάλιο-ιερέα, έναν από τους 28 της Ρώμης. Εδώ συνεδριάζει ο Συμβούλιο της πόλης, που χρησιμοποιεί τον αρχαίο τίτλο Senatus Populusque Romanus.
Το ιερό είναι γνωστό για το ότι στεγάζει το λείψανο της Αγ. Ελένης, μητέρας του Κωνσταντίνου Α΄ καθώς και ιερά κειμήλια από τον Πανάγιο Τάφο. Επίσης την εικόνα της Ημετέρας Δέσποινας με τα χρυσά χέρια (1636) στον βωμό και το Άγιο Βρέφος (1897), που και τα δύο έστεψε ο πάπας.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το εσωτερικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αρχική ατελείωτη πρόσοψη έχει χάσει τα ψηφιδωτά της και τις συνακόλουθες νωπογραφίες, με τις οποίες είχε αρχικά διακοσμηθεί. Σώθηκε μόνο ένα ψηφιδωτό επάνω από την κύρια θύρα. Οι άλλες δύο θύρες ανοίχτηκαν αργότερα. Το γοτθικό παράθυρο, που βλέπουν οι τουρίστες από την αρχή της κλίμακας, είναι το μόνο γοτθικό στοιχείο της εκκλησίας.
Ο ναός κτίστηκε τρίκλιτος, με τα πλάγια κλίτη να χωρίζονται από το κύριο με κιονοστοιχίες. Οι ρωμαϊκές κολόνες των δύο κιονοστοιχιών είναι διαφορετικές, παρμένες από διαφορετικά αρχαία μνημεία. Μεταξύ των πολυάριθμων καλλιτεχνημάτων είναι οι νωπογραφίες του 15ου αι. του Πιντουρίκκιο και αναπαριστούν τη ζωή του Αγ. Βερναρδίνου της Σιένα στο παρεκκλήσιο Μπουφαλίνι, το πρώτο δεξιά. Άλλα αξιόλογα έργα τέχνης είναι η ξύλινη οροφή, τα μαρμαροθετήματα στο δάπεδο με την τεχνική των Κοσμάτι και η Μεταμόρφωση, ζωγραφισμένη σε ξύλο από τον Τζιρόλαμο Σικιολάντε ντα Σερμονέτα. Ακόμη ο τάφος του Τζιοβάννι Κριβέλλι από τον Ντονατέλλο και ο τάφος του Τσεκίνο ντέι Μπράτσι σχεδιασμένος από τον φίλο του Μιχαήλ-Άγγελο, που έγραψε σονέτα αγάπης αφιερωμένα σε αυτόν. Επίσης υπάρχουν έργα άλλων καλλιτεχνών, όπως ο Πιέτρο Καβαλλίνι, που από τις νωπογραφίες του επέζησε μόνο μία, ο Μπενότσο Γκοτσόλι και ο Τζούλιο Ρομάνο.
Εδώ φυλάσσεται η Μαντόνα του Αρακοέλι ή η Ημέτερη Δέσποινα των Χρυσών Χειρών, μία βυζαντινή εικόνα το 10ου-11ου αι. στον βωμό. Η εικόνα αυτή της Παναγίας στέφθηκε από τον πάπα Ουρβανό Η΄ το 1636. Το 1948, μπροστά σε αυτή την εικόνα, ο Πάπας Πίος ΙΒ΄ καθαγίασε τον λαό της Ρώμης στην Πιο Ευλογημένη Παρθένο Μαρία και στην Άμωμη Καρδιά της. Στο εγκάρσιο κλίτος υπάρχει ένα ταφικό μνημείο του Αρνόλφο ντι Κάμπιο. Η εκκλησία ήταν διάσημη στη Ρώμη για το ξύλινο άγαλμα του Αγίου Βρέφους του Αρακοέλι, που σκαλίστηκε τον 15ο αι. σε ξύλο ελιάς προερχόμενο από τον Κήπο της Γεσθημανή και καλύφθηκε με πολύτιμα αφιερώματα. Πολλοί άνθρωποι στη Ρώμη πίστευαν στη δύναμη αυτού του αγάλματος. Το πήραν οι Γάλλοι το 1797, μετά επιστράφηκε, αλλά κλάπηκε το 1994. Αυτό που εκτίθεται τώρα σε ιδιαίτερο παρεκκλήσιο είναι αντίγραφο από ξύλο της Γεσθημανή. Στη μεσονύκτια λειτουργία της παραμονής των Χριστουγέννων το φασκιωμένο Βρέφος φέρεται έξω σε έναν θρόνο πριν τον βωμό και αποκαλύπτεται στο Γκλόρια. Το με πολύτιμους λίθους επικαλυμμένο Βρέφος παραμένει στο λίκνο της Γεννήσεως, στο αριστερό κλίτος, ως τα Επιφάνια (Θεοφάνια).
Το λείψανο της Αγ. Ελένης, μητέρας του Κωνσταντίνου Α΄ φυλάσσεται στη Σάντα Μαρία ιν Αρακοέλι, όπως και αυτό του Αγ. Γιουνίπερ, ενός από τους πρώτους ακολούθους του Αγ. Φραγκίσκου της Ασσίζης. Επίσης εδώ τάφηκε ο Πάπας Ονώριος Δ΄ (+ 1287), η Αικατερίνη της Βοσνίας (+ 1478), σύζυγος του Θωμά Κοτρομάνιτς βασιλιά της Βοσνίας και ο Τζούλιο Σαλβαντόρι (+ 1928), ποιητής. Στον ναό βρίσκεται και η πινακίδα με το μονόγραμμα του Ιησού, που ο Άγ. Μπερναντίνο της Σιένα χρησιμοποιούσε για να προωθήσει την αφοσίωση στο Ιερό Όνομα του Ιησού.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Johanna Elfriede Louise Heideman, The cinquecento chapel decorations in S. Maria in Aracoeli in Rome, Academische Pers, 1982.